پرونده كلاسه :

دراين پرونده درتاريخ …تجديدنظرخواهان به طرفيت تجديدنظرخوانده به خواسته تعيين ومعرفي داوراختصاصي خوانده ازطرف دادگاه ،دادخواستي به دادگاههاي حقوقي يك …تسليم داشته وتوضيح داده به موجب قرارداد ساختماني شماره …10/9/63منعقده بين اينجانبان وخوانده احداث ساختماني درچهارقطعه زمين متصل به هم ومحصوربه پلاكهاي ثبتي …ملكي اينجانبان به عهده خوانده برگزارشده است ودودستگاه عمارت چهارطبقه مشتمل برچهارده آپارتمان درآن احداث گرديده است .حسب بند2قرارداد مزبورمقررگرديده پس ازاتمام ساختمان ياقبل ازآن طرفين به تراضي تسويه حساب كنندوحسب بند3قراردادمزبورشرط شد درصورت بروزاختلاف از طريق داوري فيصله يابد،بالغ بريك سال است خوانده تعدادي ازآپارتمانها اعم ازعرصه كه متعلق به اينجانبان است واعياني آنهاراباقراردادعادي به فروش رسانيده است درحالي كه غ يرازمبلغ پيش پرداخت كه به صورت علي الحساب پرداخت شده ازتسويه حساب نهايي وقطعي خودداري كرده است و جالب توجه آنكه ازجمله مبلغ پيش پرداخت علي الحساب مزبوربه چك شماره …ممضي به امضاي خوانده بوده كه ازطرف بانك محال عليه بلامحل اعلام گرديده است چون درموردتقويم عرصه آپارتمانهاكه بايستي علي الاصول به قيمت عادله فعلي وزمان حاضرارزيابي وپرداخت گرددوضرروزيان حاصله ازتاخير پرداخت مبلغ چك وخسارات ناشي ازقطع اشجارفي مابين اختلاف نظروجوددارد حسب بند3قراردادشماره 148/3مورخ 10/9/63به كرات به خوانده متذكر شده اين داوراختصاصي خودرامعرفي كندواظهارنامه شماره …براي خوانده دراين باره ارسال گرديده ودرتاريخ 15/6/68به وي ابلاغ شده است ،درپاسخ اظهارنامه ازمعرفي داوراختصاصي خودامتناع نموده وازانجام اين تكليف قانوني سرپيچي وخودداري كرده ودرنتيجه وضع بلاتكليفي ايجادنموده است . درباره داوراختصاصي اينجانبان چون آقاي …به موجب مشروحه پيوست اعلام معذوريت نمده لذااعلام پذيرش آقاي “ج “به عنوان داوراختصاصي اينجانبان پيوست تقديم مي گردد.اينك باعنايت به آنچه فوقاعرض شددراجراي ماده 635ق .آ.د.م وسايرموادمربوطه تعيين داوراختصاصي خوانده ودرصورت اقتضا داورمشترك مورداستدعاست تاهيات داوري درموارداختلاف بررسي لازم معمول واعلام نظرنمايند.
خوانده اظهارداشته :
“قراردادمورخ 10/9/63صوري مي باشد،چون فروش زمين ممنوع بوده خواهانهابراي فرارازاجراي مقررات قانون زمين شهري قراردادرابه نحو مندرج درنوشته مورخ 10/9/63بامن تنظيم كردندولي واقعيت اين است كه آنها زمين رابه مبلغ ده ميليون تومان فروخته چهارميليون تومان نقداگرفته وبعد قرارشدموقع انتقال زمين بقيه رادرموقع انتقال رسمي زمين بگيرند.چون بعدا بامراجعه به اداره ثبت معلوم شدكه خواهانهاممنوع المعامله مي باشنداز پرداخت مبلغ چك خودداي شد،الان هم اختلافي بين ماوجودنداردتاموضوع به داوري ارجاع شودزيرامن زمين رابه مبلغ …خريده ام و…تومان بدهكار هستم ،هرموقع انتقال صورت گيردمبلغ مزبورراپرداخت مي كنم .قرارداد مورخ 12/9/63دليل برصوري بودن قراردادمورخ 10/9/63مي باشد،زيرادليلي نداشت كه دوروزبعدودوباره قراردادديگري نوشته شودودرآن تصريح شودكه اينجانب حق فروش عرصه واعياني ساختمان به هرنحوكه صلاح بدانم انجام دهم كساني كه درجريان تنظيم قراردادمعامله بوده انديعني آقايان …در دادسراي انقلاب شهادت داده اندكه اين قراردادصوري بوده ودراصل زمين به اينجانب ومهندس …فروخته شده است .چك شش ميليون توماني به امضاي خود به اينجانب ومهندس …فروخته شده است .چك شش ميليون توماني به امضاي خوداينجانب مي باشدبه هرحال من همين شش ميليون تومان رابدهكارهستم .به هرحال به جهاتي كه توضيح دادم احتياجي به تعيين داورنيست هرموقع زمين انتقال داده شودمبلغ شش ميليون تومان كه چك آن نزدآقاي …مي باشد پرداخت مي كنم .”
راي دادگاه :
“صرفنظرازاينكه خواهان پس ازتعيين آقاي “ب “…به عنوان داور اختصاصي رعايت تشريفات مقرردرماده 635ق .آ.د.م ننموده وصرف نظراز اينك خوانده بااستنادبه قراردادمورخ 12/9/63وچك مويدابه نامه شماره …شعبه …دادياري ودادسراي انقلاب اسلامي …مدعي صوري بودن قرارداد ساختماني مورخ 10/9/63شده است .چون اساساحسب ماده 633قانون فوق الذكر طرفين بايدملتزم شده باشندكه درصورت بروزاختلاف بين آنهارفع اختلاف ازطريق داوري به عمل آيدوازعبارت مندرج درقراردادمورخ 10/9/63بدين شرح “طرفين موافقت نمودندكه درصورت بروزاختلاف موضوع ازطريق داوري فيصله يابد”باتوجه به توضيحات خوانده التزام وتعهدبه ارجاع موضوع اختلاف به داوري استنباط نمي شودعلي هذاقراررددادخواست خواهان صادرو اعلام مي گردد.”
نظرشعبه ديوان :
“ازعبارت بندسه شروط قراردادشماره 148/63مورخ 1/9/1363مستند دعوي خواهان به اين شرح “طرفين موافقت نمودنددرصورت بروزاختلاف موضوع ازطريق داوري فيصله يابد”چيزي جزالتزام طرفين به رجوع به داوري درصورت بروزاختلاف بين آنهااستنباط نمي شودوچون دادنامه تجديدنظرخواسته بر پايه استنباطي غيرمنطبق باماده 633ق .آ.د.م صادرشده لذامستندابه ماده سه وبندب ماده 6قانون تعيين مواردتجديدنظراحكام دادگاهها…دادنامه مزبورنقض ورسيدگي به موضوع به همان دادگاه صادركننده قرارارجاع مي شود.” راي دادگاه :
“اعتراضات تجديدنظرخواه واردنيست ،زيراهرچندكه به موجب بندسه قراردادمورخ 10/9/1363اعلام گرديده كه درصورت بروزاختلاف موضوع ازطريق داوري فيصله يابدچون اين عمدتاناظربه شرايط دوم قراردادمزبوردايربر تعهداحداث ساختمان طبق نقشه مصوب شهرداري وهمچنين تعهدبرتصفيه حساب به تراضي پس ازاتمام ساختمان وآمادگي آن براي سكونت بوده كه اين دوشرط باتنظيم قراردادمورخ 12/9/1363كه صحت آن موردقبول طرفين مي باشدسالبه به انتفاي موضوع گرديده زيراجهت تهيه نقشه اجرايي واخذپروانه ساختمان و تهيه مصالح ازهرقبيل وهرجنس اختيارتامه به آقاي “ع “ومهندس …داده شده ودرموردشرط دوم نيزجهت فروش وتنظيم قولنامه عرصه واعياني احداثي به هرنحوكه صلاح بدانندبه نامبردگان اخيراختيارتام داده شده ]است [ و علاوه برآن آقاي دكتر…بدون هيچ گونه شرط وقيدي تقبل نمودكه اسنادرسمي مربوط به انتقال راامضانمايدكه باعنايت به مندرجات قرارداد12/9/63 موضوع تصفيه حساب وحدوث اختلاف ونتيجتاضرورت ارجاع امربه داوري منتفي مضافابراينكه مواردسه گانه اعلام شده دراظهارنامه …مستنددعوي كه به عنوان موضوعات مورداختلاف تعيين گرديده ارتباطي بامفادقراردادمورد بحث ندارد،لذاراي بررددرخواست خواهانهاي اوليه نسبت به تعيين داور اختصاصي وداورمشترك صادرواعلام مي دارد.”

مرجع :كتاب علل نقض آراحقوقي درديوان عالي كشور تاليف يداله بازگير
انتشارات ققنوس – چاپ اول – سال 1376 صفحه 211-214